4 trucs van een ruimtevaarttechneut om tot briljante ingevingen te komen

Technische triomfen, zoals de eerste bemande maanlanding, waren alleen mogelijk omdat wetenschappers de feiten met nieuwe denkbeelden benaderden. Volgens voormalig lucht- en ruimtevaartingenieur Ozan Varol kan de denkwijze van raketgeleerden worden toegepast op veel situaties in het dagelijks leven.

September 1962: Het is een warme dag in de nazomer als Amerikaans president John F. Kennedy een emotionele toespraak houdt voor een volgepakt stadion van de Rice University. In dit decennium, zegt hij, zal de eerste man op de maan landen. Een uiterst ambitieuze belofte, want wanneer Kennedy deze toespraak houdt, is aan de meeste technische voorwaarden voor een bemande maanlanding nog helemaal niet voldaan. Toch zien zeven jaar later miljoenen mensen Neil Amstrong zijn eerste stappen op de maan zetten.

De maanlanding werd door velen gevierd als een grote triomf van de technologie. Die stap was echter alleen mogelijk omdat knappe koppen het aandurfden om de gebaande paden te verlaten en op een compleet nieuwe manier over feiten na te denken. “In principe is het lanceren van een raket vergelijkbaar met een gecontroleerde explosie van een kernbom”, zegt voormalig lucht- en ruimtevaartingenieur en auteur Ozan Varol in een interview met Business Insider Deutschland.

Zelf was hij lid van het operationele team voor de Mars Exploration Rover van 2003 en de Cassini-Huygens-missie die een sonde naar Saturnus stuurde. Stuur een spaceshuttle de ruimte in en er kunnen duizend dingen gebeuren. En maar weinig daarvan zijn goed. Wanneer er in de bemande ruimtevaart iets misgaat, moeten rakettechnici de oorzaak zo snel mogelijk opsporen.

Ook in het dagelijks leven worden we voortdurend geconfronteerd met complexe en onvoorziene problemen. "Vandaag de dag is het essentieel om te denken als een raketgeleerde", zegt Varol. De wereld evolueert razendsnel en wij moeten mee-evolueren willen we het contact niet verliezen.

Natuurlijk heeft niet iedereen de ambitie of pretentie om verbrandingscoëfficiënten of banen te berekenen, maar wie complexe problemen onder tijdsdruk en zonder hulp van anderen kan oplossen – en een raketgeleerde kan dat – heeft een duidelijk voordeel, denkt Varol. Zo verklaart hij het succes van meesterbreinen als Tesla-topman Elon Musk of Steve Jobs, de overleden oprichter van Apple.

Maar hoe pas je deze aanpak toe in het dagelijks leven? Wat kunnen we leren van mensen als Varol? In zijn boek 'Boost – Thinking like Elon Musk' beschrijft hij verschillende stappen waarmee je oude denkwijzen ter discussie stelt en nieuwe mentale paden inslaat. Vier ervan kunnen je helpen om überhaupt op een goed idee te komen.

1. Vecht niet tegen onzekerheden, maar gebruik ze in je voordeel

Vooruitgang vindt gewoonlijk plaats onder onzekere omstandigheden. Vechten tegen onzekerheden kost je alleen maar energie. In plaats daarvan zou je onzekerheid in je voordeel moeten gebruiken.

Een belangrijke stap is om helder te krijgen waar je nou eigenlijk bang voor bent. "Om onzekerheden aan te pakken, moet je ze eerst erkennen," zegt Varol.

Door vast te stellen wat we wel en niet weten, zegt hij, beperken we onze eigen onzekerheden en nemen we de angst weg die ermee gepaard gaat. Vraag jezelf af wat het ergste scenario kan zijn en hoe waarschijnlijk dat scenario is.

Het is het beste om je gedachten op te schrijven. "Vaak is het gevoel van onzekerheid veel erger dan waar je bang voor bent", zegt Varol. Je kan je angsten beter onder ogen zien.

Ben je er eenmaal achter waar je bang voor bent, dan kun je stappen ondernemen om de risico's te verkleinen. Varol noemt twee voorbeelden uit het raketonderzoek: redundanties en veiligheidsmarges. In de lucht- en ruimtevaart is redundantie een ingebouwd veiligheidsmechanisme dat voorkomt dat één kwetsbaarheid een hele missie in gevaar brengt. Ruimtevaartuigen blijven dus functioneren, zelfs wanneer iets misgaat.

Los van die redundantie, minimaliseren raketwetenschappers risico's met veiligheidsmarges. Ze bouwen een spaceshuttle bijvoorbeeld robuuster dan hij zou moeten zijn. Op die manier dekken ze zich wat in mochten omstandigheden onverhoopt slechter zijn dan aanvankelijk werd aangenomen.

Dit kan je ook in het dagelijks leven toepassen. Bedenk waar het reservewiel is verstopt in het bedrijf waar je werkt of wat er gebeurt als een belangrijke klus wegvalt. "Het systeem moet blijven werken als één onderdeel uitvalt," zegt Varol.

Een restrisico blijft echter altijd bestaan. "Absolute veiligheid is een illusie," zegt hij. Maar zelfs als je nog geen duidelijk pad voor ogen hebt, is het de moeite waard om te beginnen met rennen. De wet van Newton zegt dat voorwerpen in beweging de neiging hebben in beweging te blijven. Dus als je eenmaal begint met rennen, zul je je waarschijnlijk blijven voortbewegen.

2. Trek de status quo in twijfel

"Conventioneel denken leidt tot conventionele beslissingen", zegt Varol. Het loont dus om veronderstellingen in twijfel te trekken en de status quo te heroverwegen. Een nuttige methode is die van het "eerste beginselen denken". Dit houdt in dat iets eerst wordt afgebroken tot de basiscomponenten en dat vervolgens een betere oplossing wordt bedacht door de afzonderlijke bouwstenen op een nieuwe manier te combineren. "Elon Musk gebruikte dit principe ook om zijn ruimteprogramma SpaceX op te bouwen", zegt Varol.

Omdat Musk raketten uit de VS en Rusland te duur vond, bouwde hij er gewoon zelf een paar. Hij was niet tevreden met de status quo van onvoldoende liquide middelen voor zijn project en besloot terug te keren naar de basis. Voor Musk betekende dat: de wetten van de fysica. Hij vroeg zich af wat ervoor nodig was om de spaceshuttles veilig te lanceren. Hij ontleedde het tot de kleinste onderdelen en basismaterialen en ontdekte dat de materiaalkosten van een raket slechts ongeveer twee procent van de normale prijs bedroegen.

Teruggaan naar de basis, zegt Varol, is vaak gemakkelijker dan velen denken. Het enige wat nodig is, is een sloopkogel. En als die er even niet is, volstaat een hypothetische. Een manier om oude denkpatronen te doorbreken is door middel van wat een 'kill the company'-oefening wordt genoemd. Hierin neem je de rol aan van de concurrent die je onderneming tegenwerkt.

Deze oefening pas je toe op het dagelijks leven door je af te vragen waarom je baas jou misschien niet overweegt voor een promotie of waarom een klant zou besluiten naar de concurrent te gaan. Heb je een goed antwoord gevonden? Dan kun je nadenken over hoe je je tegen deze potentiële bedreiging kunt verdedigen.

3. Gedachte-experimenten helpen je met doorbraken

"Hoe schokkend het ook mag klinken, doorbraken bereiken we meestal door na te denken," zegt Varol. Niet door Google, zelfhulpgroepen of een dure consultant te raadplegen. Evenmin door de geheime recepten van anderen te kopiëren. Want deze externe zoektochten hebben de neiging ons fundamentele denken te belemmeren.

Volgens Varol ontstaan goede ideeën wanneer we uit onze eigen verbeelding putten en met onze gedachten experimenteren. Tijd speelt hier een cruciale rol. Omdat we vaak geen tijd hebben om over een probleem na te denken en vervolgens een goed antwoord te formuleren, gaan we vaak maar voor de snelste oplossing, schrijft Varol – en dat is zelden de beste.

Vaak vinden we antwoorden op vragen wanneer we ze het minst verwachten. Dit fenomeen wordt ook wel een eurekamoment genoemd. Een idee komt vaak naar boven precies op het moment dat je “in z'n vrij” staat. Zo zou Einstein de openbaring hebben gehad die leidde tot de relativiteitstheorie toen hij aan het dagdromen was over een man die in een vrije val zijn eigen gewicht niet meer kon voelen.

Zonder de tijd om na te denken, komen we niet op nieuwe ideeën, zegt Varol. Slimme gedachten komen als je jezelf laat afdrijven. In 1990 bijvoorbeeld kreeg een vrouw, Joanne, een idee toen ze op een vertraagde trein stond te wachten: een verhaal over een tovenaarsleerling. Vandaag de dag is J.K. Rowling een van ’s werelds meest succesvolle auteurs.

Dus de volgende keer dat je je verveelt, weersta dan de neiging om op je telefoon te kijken of iets anders 'productiefs' te doen. Gewoon rondhangen met je gedachten. Of als je vastzit op een lastige vraag: hou je dan even met iets anders bezig. Naar alle waarschijnlijkheid is dat het moment waarop de reddende gedachte bij je opkomt, omdat je hersenen blijven werken terwijl je gaten in de lucht zoekt.

4. Durf naar de sterren te reiken

"Degenen die absurd hoge doelen stellen en daarin falen, doen dat op een hoger niveau dan sommigen die slagen", zei de beroemde filmregisseur James Cameron ooit.

Velen durven echter niet naar de sterren te reiken omdat ze vrezen er ongeschikt voor te zijn of omdat ze denken dat anderen beter zijn. "We maken onszelf dingen wijs over onze capaciteiten", schrijft Varol. Net als elke andere beslissing, kunnen we dat veranderen. "Pas als we verder gaan dan onze cognitieve vermogens, herkennen we de onzichtbare teugels die ons tegenhouden," zegt hij.

De eerste vereiste is wat bekend staat als 'divergent' denken. Dit is een methode om in een vrije stroom verschillende ideeën te genereren. Wie divergent denkt, blijft niet stilstaan bij beperkingen, budgetten of mogelijkheden, maar wordt een ongebreidelde optimist die gelooft dat alles haalbaar is. Het doel van dit alles is om zoveel mogelijk wegen open te houden zonder overhaast te oordelen.

Om dit te doen, moeten we de interne rationele denker zo goed mogelijk uitschakelen. Alles is mogelijk. Althans, in het begin van het brainstormproces. Want vooral in het begin zijn gedachten moeilijk te beoordelen. We weten nog niet wat nuttig is en wat niet. Zo zou Benjamin Franklin in 1783 tijdens de lancering van de eerste heteluchtballon van een vriend de vraag hebben gekregen waarvoor die ballon diende. Hij zou geantwoord hebben: "Het is als een pasgeboren baby, niemand kan zeggen wat ervan komt."

Je hoeft niet per se een doctoraat in astrofysica te hebben om als een raketgeleerde te denken. Het volstaat om sommige taken te bekijken zoals een astronaut de aarde vanuit de ruimte ziet: als een blauw-witte bol zonder aardse grenzen.

[activecampaign form=20]